Onder de naam SITURN werken WellGear, Arcadis en NAM samen aan de ontmanteling van zo’n 300 voormalige gasproductielocaties in heel Nederland. Het accent ligt daarbij op een nieuwe contractvorm, waarbij de klassieke relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer plaatsmaakt voor partnerships. In dit artikel kijken we naar de samenwerkingen die zijn gesloten met Van Vliet Demolition Group en REYM.
Naast Harry Venema (WellGear) zijn Bernt Bouwmeester (Arcadis), Nick Kappen (REYM) en Max Leerdam (Van Vliet Demolition Group) aangeschoven. Het gesprek vindt plaats op de NAM-locatie in het Groninger Schaapbulten. De ontmanteling van de gasproductielocaties is een operatie van uitzonderlijke schaal, waarbij honderden putten, locaties en leidingen veilig en duurzaam moeten worden afgebouwd. De complexiteit en tijdsduur van het ontmantelingsprogramma maken duidelijk dat een traditionele contractvorm tekortschiet. Elke locatie is anders, bijvoorbeeld in bodemgesteldheid, vervuilingsgraad en technische verrassingen. “Wat we in het veld tegenkomen kun je vooraf simpelweg niet afprijzen”, zegt Bernt. Daarom werkten NAM, Arcadis en WellGear al volgens de Vested-methode, waarin gezamenlijke doelen, flexibiliteit, gedeelde risico’s en transparantie centraal staan. “Die aanpak wordt nu doorgezet in de nieuwe contracten met REYM en Van Vliet”, aldus Harry.
Intensief voortraject
Het contractmodel zorgt ervoor dat alle partijen dezelfde richting op werken en gelijke belangen hebben. “Als we iets kunnen besparen, komt het voordeel hieruit bij alle contractpartijen terecht. We winnen samen en als het nodig is dragen we met elkaar het verlies”, zegt Nick van REYM. Max herkent dat volledig: “Voorheen gold dat winst voor de ene partij, verlies voor de ander betekende. Dat doorbreken we nu.” Volgens Bernt draait dat om drie pijlers: commercieel denken in win-win, aantoonbare ervaring in veilig en duurzaam werken, en voldoende innovatiekracht. Vertrouwen is daarbij essentieel. “We hebben nog niet eerder zo nauw samengewerkt”, zegt Harry. Dat vertrouwen ontstond in het intensieve voortraject vol sessies en workshops. De weg naar het partnership werd zorgvuldig geplaveid. Max ziet dat in de praktijk terug: “We horen vaker dat we partner zijn, maar hier voel en zie je het. Iedereen heeft nu dezelfde focus en we werken aan dezelfde doelstellingen.”
De kracht van REYM en Van Vliet
REYM en Van Vliet vullen elkaar naadloos aan: REYM maakt installaties op de voormalige gaswinlocaties veilig schoon, waarna Van Vliet kan slopen en materialen kan verwerken. Nick legt uit: “Wij staan in the line of fire. We komen gevaarlijke stoffen tegen, zoals kwik. Dat halen we weg zodat er gesloopt kan worden.” Het verwijderen van kwik gebeurde vroeger veelal door collega’s die in en rondom de installatie hun werk verrichten. Nu pakt REYM steeds vaker onderdelen aan met robots of machines, die ervoor zorgen dat medewerkers buiten de line of fire staan. “Zo’n robot is een flinke investering, maar we doen er alles aan om onze medewerkers zo weinig mogelijk bloot te stellen aan gevaren. In een eerder artikel over SITURN stond een treffend citaat: ‘Operational excellence is nodig om Champions League te spelen’. Met deze overtuiging werken wij aan deze opgave”, aldus Nick.
Hoge recyclegraad
Max vertelt hoe Van Vliet het veld na de werkzaamheden van REYM overneemt, waarbij de focus ligt op het demonteren van bovengrondse installaties. “Als de installatie is gereinigd en losgekoppeld, komen wij in beeld. Wat eerder werd genoemd over de line of fire, geldt tevens voor ons. Negentig procent van wat wij doen gebeurt machinaal. We hebben onder meer eigen machines ontwikkeld om het handwerk te minimaliseren en de veiligheid van onze medewerkers te kunnen garanderen.” Met een recyclegraad van 98 procent blinkt Van Vliet daarnaast uit in hergebruik. “De doorlooptijd van dit project helpt daarbij. Het NAM-materiaal is van de hoogste kwaliteit en daarmee gunstig voor hergebruik. We zetten een soort ‘marktplaatscatalogus’ op voor vrijkomende equipment, zodat het materiaal elders maximaal kan worden hergebruikt. Dat kan overal zijn, gezien ons wereldwijde netwerk in olie en petrochemie.”
Innovatie als versneller
De langere doorlooptijd en gedeelde belangen binnen deze contractvorm zorgen ervoor dat partners durven investeren in vernieuwende technologie. Harry daarover: “Bij korte contracten vernieuw je minder snel. Dat is nu anders, omdat het iedereen iets oplevert én we nog jaren met elkaar zullen werken.” REYM ontwikkelde onder meer robots en efficiëntere reinigingstechnieken om medewerkers uit de gevarenzone te houden, terwijl Van Vliet eigen machines bouwde die het sloopwerk verder mechaniseren en de scheiding van materialen verbeteren. Max benadrukt het verschil met traditionele opdrachten: “Normaal heb je één of twee jaar. Nu krijgen we de tijd om processen echt te optimaliseren. Dat is gunstig voor veiligheid, hergebruik en duurzaamheid.” De nieuwe samenwerking blijkt daarmee niet alleen een organisatorische verandering, maar vooral een motor voor innovatie in de hele ontmantelingsketen.
Eén keten, één doel
Door dezelfde doelen en incentives te hebben, werkt iedereen met dezelfde focus. “Het is een geïntegreerd proces in plaats van losse schakels”, zegt Bernt. “We hebben nu twaalf locaties gereinigd, waaronder een handvol grote. Met deze nieuwe samenwerkingen willen we naar een uniform veiligheidsregime en nog betere afstemming tussen alle stappen.” Max ervaart hetzelfde: “Alle partijen in de keten zijn erbij gebaat dat we onze werkzaamheden zo goed, veilig en efficiënt mogelijk uitvoeren. Dat voel je in de manier van samenwerken.” Doordat alle partijen dezelfde doelen nastreven, ontstaat een keten die stabieler en beter voorspelbaar is. Het maakt de ontmanteling niet alleen efficiënter, maar ook aantoonbaar veiliger en toekomstbestendiger.
Regionale impact
De samenwerkingen hebben ook een duidelijke regionale invulling. Bernt: “We vragen partners nadrukkelijk wat ze in de regio gaan doen.” Voor REYM betekent dit dat werkzaamheden worden uitgevoerd vanuit Veendam, Emmen en Delfzijl. “Dat zorgt voor werkgelegenheid en een positieve impuls”, zegt Nick. Van Vliet zet lokaal eveneens stappen. Max: “We zijn in gesprek met potentiële collega’s uit Groningen om hier te komen werken. We leiden graag mensen op en werken met regionale partijen samen voor materialen en diensten.” NAM, Arcadis en WellGear zijn een initiatief gestart voor het opleiden en werven van geschikt personeel uit de regio. Harry: “We onderzoeken met de opleidingsinstanties Noorderpoort, de Hanzehogeschool en RUG, aangevuld met bedrijven als Wagenborg, ENI, Groningen Seaports, REYM en Van Vliet of we een D&R Campus – De Portlands Campus – kunnen opzetten. Gericht opleiden, met een combinatie van theorie en praktijk.”
Met dit partnershipmodel zet SITURN een stap naar een ontmantelingsaanpak die net zo toekomstbestendig is als het landschap dat achterblijft.