Onder de naam SITURN werken WellGear, Arcadis en NAM samen aan het ontmantelen van zo’n 300 voormalige gasproductielocaties in heel Nederland. Innovatieve en efficiënte manieren van opruimen zijn van belang om het werk goed uit te voeren en de omgeving zo min mogelijk tot last te zijn. De recente aanschaf van drie waterstoftrucks door WellGear is een grote stap in het emissievrij ontmantelen, wat noodzakelijk is in de zogeheten Natura 2000-gebieden. Holthausen Clean Technology maakt de trucks gereed voor het doel van WellGear. Carl Holthausen, Lisa van der Werff, Harry Venema en Alfred Nijenhuis bespreken de implementatie van deze game changer.
Namens Holthausen Clean Technology uit Hoogezand zijn algemeen directeur Carl Holthausen en projectmanager Lisa van der Werff betrokken bij het transformeren van de drie waterstoftrucks tot trucks die zowel kunnen rijden als op locatie schone energie kunnen leveren. Holthausen heeft zich bewezen in het bouwen van waterstoftrucks, voor zowel de binnenlandse markt als in het buitenland. Lisa is in dit omvangrijke project het aanspreekpunt voor WellGear met betrekking tot de planning en uitvoering van de werkzaamheden. Harry Venema is als directeur decommissioning & redevelopment (D&R) bij WellGear verantwoordelijk voor het ontwikkelen van dit soort vernieuwende projecten voor de ontmanteling van olie- en gaswinlocaties. Zijn collega Alfred Nijenhuis richt zich als business developer op het ontwikkelen van nieuwe technieken om de operatie binnen WellGear en SITURN te optimaliseren en het hergebruik van materiaal en infrastructuur te concretiseren.
Een uitdaging in Natura 2000-gebieden
De Holthausen Groep is specialist op het gebied van gas, gasimplementaties en de energietransitie. “Het hele concern heeft passie voor de energietransitie”, begint Carl, “waarbij waterstof de rode draad is.” Waterstof is tevens het element dat WellGear en Holthausen Clean Technology samenbracht. Alfred: “In het omvangrijke ontmantelprogramma moeten we 22 oud-gaswinlocaties in oude staat terugbrengen die in zogeheten Natura 2000-gebieden liggen. Daar moet emissieloos gewerkt worden, dat betekent geen uitstoot van bijvoorbeeld stikstofoxiden. Het ontbreken van voldoende elektriciteit op die locaties zorgde voor een behoorlijke uitdaging. We móesten met een vernieuwende en baanbrekende oplossing komen.”
De aanschaf van drie trucks
Het eerste contact tussen WellGear en Holthausen stamt van twee jaar geleden, maar komt in een stroomversnelling terecht wanneer WellGear tegen relatief gunstige kosten drie waterstoftrucks kan aanschaffen. Harry: “Een truck op waterstof laten rijden is één, maar voor ons was het noodzakelijk om in de eerdergenoemde Natura 2000 gebieden over een emissievrije energievoorziening te kunnen beschikken. De trucks moeten op locatie schone energie leveren, zodat we als WellGear zonder uitstoot kunnen werken aan het verwijderen van gaswinbuizen en het cementeren van putten.” Het primaire idee om een waterstoftruck te voorzien van zogeheten power take-off (PTO) wordt nieuw leven ingeblazen zodra de beoogde trucks in beeld komen. “Onze businesscase en bijbehorende analyses die we samen met NAM en Arcadis hebben uitgevoerd bleken positief uit te vallen in de uitgevoerde haalbaarheidsanalyse, mede vanwege recente ontwikkelingen in waterstof en groei in de infrastructuur rondom waterstofstations”, zegt Alfred.
Een stroomvoorziening op wielen
Het idee wordt omarmd door Carl, Lisa en hun team van kundige engineers. De werkzaamheden op de NAM-locatie op Ameland in een natuurgebied inspireerde Carl. “We krijgen veel ideeën gepresenteerd”, zegt hij, “maar het beeld om een locatie midden in een groot natuurgebied zonder uitstoot te kunnen opruimen triggerde mij.” Met Holthausen aan boord krijgt het idee van WellGear een breder draagvlak en verder vorm. Lisa: “Twee bedrijven met dezelfde drive. Met niet alleen de ambitie om een product te maken, maar om echt iets nieuws in gang te zetten. De start van iets groots.” Alfred noemt als voorbeeld de veegwagens van gemeentes die door waterstof worden aangedreven en tevens in staat zijn om het extra aanwezige gereedschap op te laden. “Een dubbele functie, wat ontzettend effectief is. Dat was ook ons idee, alleen dan op veel grotere schaal. Stel je een zeecontainer vol met accu’s voor. Het vermogen van onze waterstoftruck is daarmee vergelijkbaar, alleen dan staat dit vermogen op wielen, hetgeen erg praktisch is in ons werk.”
Van engineering naar testfase
De engineeringswerkzaamheden voor de ombouw van de trucks zitten op het moment van schrijven van dit artikel in de laatste fase. Het is onze ambitie om de eerste waterstoftruck eind 2025 gereed te hebben, waarna de belangrijke eerste fase van de implementatie plaatsvindt. Alfred: “De eerste fase van de implementatie doen we 90 dagen lang op een gaswinlocatie waar we zeven putten gaan opruimen, waaronder ook enkele complexere putten die veel vermogen van onze Hydraulic Workover Unit gaan vragen. Op deze manier kunnen we verschillende scenario’s testen in het werkveld.” “Als deze eerste fase van implementatie net zo positief verloopt als de testresultaten hebben laten zien, staan we aan de vooravond van grensverleggende ontwikkeling”, zo geeft Harry aan.
De omgeving iets teruggeven
Een van de doelen in het ontmantelingsprogramma van SITURN is om iets terug te geven aan de omgeving. De stap naar het emissievrij kunnen ontmantelen van oude gaswinlocaties draagt daar op verschillende manier aan bij. Harry: “Het tijdperk van het winnen van fossiele brandstoffen in het Groninger gasveld sluiten we definitief af. Gas en olie maken plaats voor een groen alternatief. Door het gebruik van waterstof als emissievrije energiebron maken we een enorme stap in het reduceren van onze uitstoot.” Alfred vult hem aan: “De power take-off is schoon en stil, waardoor we de omgeving zo weinig mogelijk tot last zijn. Niet alleen voor omwonenden, maar ook voor de flora en fauna. Daarnaast leveren we een bijdrage aan de energietransitie in Noord-Nederland en helpen we de regio om de waterstofeconomie een boost te geven.”
Rendabel ten opzichte van diesel
De bijdrage aan de energietransitie wordt door Alfred in één adem genoemd met het prijsvergelijk tussen diesel en waterstof. In Natura 2000-gebieden is de uitstoot van stikstof (NOx) verboden. Op de overige locaties kunnen, waar nodig dieselgeneratoren worden gebruikt als extra stroomvoorziening. Dat kan straks verleden tijd zijn. “Onze eerste berekeningen laten namelijk zien dat de waterstofoplossing geen duurdere oplossing dan diesel hoeft te zijn, maar dat dit een kostenefficiënte oplossing is. Dit komt onder andere doordat we functies combineren, waardoor het totaal goedkoper wordt”, zegt Alfred. “Ons D&R-programma duurt nog minimaal tien jaar. Bij gebleken succes kan deze oplossing wellicht ook in de civieltechnische branche en de bouwsector worden ingezet. We zetten hiermee mogelijk een beweging in gang”, aldus Harry.
De start van iets groots
Carl ziet het ombouwen en het multidisciplinaire gebruik van de waterstoftrucks als het begin van iets moois. “Het is een geniaal idee. Een multi tool, waarmee je steeds een ander stukje gereedschap gebruikt. De truck kan niet alleen lading vervoeren, maar dient ook als power take-off, lees energiebron. Is het leveren van warmte een volgende stap? Kan hij als luchtcompressor dienen? Wie weet. WellGear heeft een slinger aan het vliegwiel gegeven. In Noord-Nederland start hierdoor een ontwikkeling waar bedrijven en overheden waarschijnlijk niet bij willen achterblijven”, zegt Carl tot slot.
Sinds 2022 publiceert Kijk op het Noorden een reeks artikelen waarin te lezen is hoe WellGear, Arcadis en NAM coöpereren met diverse partijen in het ontmantelen van productielocaties. Dit was het zesde artikel, waarin dieper werd ingegaan op de nauwe samenwerking met regionale partners, zoals Holthausen Clean Technology en de inzet van waterstoftrucks in ontmantelingsgebieden.
