Jan Adema ziet licht in circulair
De lichtexperts van IdFrm hebben het er maar druk mee: circulair licht. Het ombouwen van armaturen die op conventionele lichtbronnen werken naar led-verlichting levert dan ook flinke energiebesparingen op. En dus lagere kosten. IdFrm heeft veel ervaring met circulair licht en oprichter/directeur Jan Adema, inmiddels zo’n dertig jaar actief in de verlichtingsbranche, krijgt steeds meer aanvragen. Kijk op het Noorden stak zijn licht bij hem op.
Jan, hoe verklaar jij de opkomst van circulair licht?
“Het hergebruiken van mooie spullen past om te beginnen helemaal in deze tijd. We gooien mobieltjes na twee jaar al weg omdat we een nieuwe hebben. Onzin! Waarom zouden we mooie dingen wegdoen? Het kan anders. Recycling levert veel voordeel op. In het geval van verlichting kun je prachtige, unieke armaturen blijven gebruiken en hoef je geen complete verbouwing te laten uitvoeren. Zo bespaar je veel kosten. Mensen zijn hier steeds meer van bewust. Wat betreft het circulaire houden wij ons bezig met zowel projecten van een paar lampen als grotere series. Deze veelzijdigheid is uniek in de verlichtingswereld.”
Sinds wanneer is circulair licht populair?
“Vanaf 2013 is een toename, maar het afgelopen jaar is het echt in opkomst. Ik denk dat het bij IdFrm komt doordat mensen onze projecten met eigen ogen zien. Dit zorgt voor positieve mond-tot-mondreclame.”
Noem eens een paar van jullie circulaire projecten.
“De verlichting bij ROC Friese Poort aan de Eenhoorn in Leeuwarden bijvoorbeeld. Ik werd deze zomer uitgenodigd daar te komen kijken. Bleek dat ze er mijn verlichting van vijftien jaar geleden nog hadden. Prachtige, oude armaturen. Die hebben we ook met succes omgebouwd. Het realiseren van het lichtplan voor Stadsschouwburg De Harmonie is een ander mooi project. Dit duurt vier jaar en we zijn nu halverwege. Vanuit hetzelfde ledarmatuur kan daar warm of juist koel licht zijn. Waar ik ook trots op ben is Grand Café De Dikke Van Dale. Daar hebben wij een complete lichtapplicatie geïnstalleerd. De lichtbronnen worden er aangestuurd via DALI. Met een druk op touchscreens kunnen zij allerlei sferen, die vooraf zijn geprogrammeerd, afwisselen.”
Bij IdFrm werken jullie al jaren met led. Waarom?
“Met led bespaar je tot wel 70% aan energie ten opzichte van conventionele verlichting. Het biedt ook veel meer opties om met licht te spelen. Maar in de verlichtingswereld wordt het nog niet zo lang gebruikt. Begin deze eeuw begon het op te komen. Terwijl led-verlichting tientallen jaren oud is. Het wordt bijvoorbeeld al lang gebruikt in rekenmachines. Maar de laatste jaren zijn de verlichtingsmogelijkheden van led steeds beter geworden, met ook warmer licht. Daarnaast is duurzamer; onze led gaat wel 100.000 branduren mee.”
Hoe belangrijk is goed licht eigenlijk?
“Heel belangrijk. Het heeft veel invloed op de mens en zijn omgeving. Het bepaalt je stemming en gedrag. Het zorgt op het werk ook voor een betere concentratie. Op allerlei plekken wordt dan ook rekening gehouden met zaken als lichtkleur en -sterkte, zoals scholen, vliegtuigen, ziekenhuizen en restaurants. Het neerzetten van een lamp, omdat hij mooi past bij het interieur, wil niet zeggen dat je ook goed licht hebt. Ik zie dit nog te vaak nog fout gaan. Het mooie van mijn vak is dat ik vooraf precies kan vertellen wat de beleving zal zijn.”
Hoe ga jij te werk bij een nieuw project?
“Het begint met een kop koffie met de klant, vaak bedrijven. Het liefst op locatie, zodat ik een kijkje kan nemen. Bij nieuwbouw kijken we naar de tekeningen. Ik wil vooral weten wat de functionaliteit van de ruimtes is of wordt. Gaat het om een loungeplek of een vergaderruimte? Ik maak vervolgens een lichtplan en kom dat toelichten. Uiteindelijk is het de uitdaging om met een plan te komen dat bij het budget past. Maatwerk dus.”
